Het Joodse Schooltje in Leek is verrast met een heel bijzondere gift; een kettinkje met blauwe maansteentjes. Foskea Koning uit Nietap vond het kettinkje als kind, toen ze nog in Hilversum woonde, tussen de sieraden van haar moeder Suze Lammers. ‘Dat zijn de maanstenen van Ilse, maar zij is niet teruggekomen’, vertelde haar moeder haar.
Leek – Vandaag, donderdag 4 mei 2023, is er ook in Leek stilgestaan bij de overledenen die vochten voor onze vrijheid.
Het 4 mei-comité Leek heeft vandaag een dodenherdenking georganiseerd in het centrum. Om 19:30 uur startte de stille tocht vanaf het gemeentehuis. Rond 19:50 uur stopte de stoet tussen de fakkels voor het Joodse Schooltje aan de Samuël Leviestraat en werd een plechtigheid gehouden, onder alle namen aan de buitenkant van het schooltje werden kransen neer gelegd.
LEEK – Woensdag 26 april heeft wethouder Bé Schollema het onderzoeksrapport Joods Vastgoed overhandigd aan het bestuur van Museum Joodse Schooltje in Leek. De titel van het rapport is: ‘Vermoord en bestolen; Joden, hun overlevingskansen en hun onroerende eigendommen in en na de Tweede Wereldoorlog op het Groninger platteland’.
LEEK – Afgelopen woensdag legden de leerlingen van groep 7 en 8 van OBS De Flint in Nietap een krans bij het Joodse Schooltje in Leek. Zij hebben dit monument geadopteerd en dragen de zorg ervoor. Alle leerlingen hebben ook, naar Joods gebruik, een steentje neergelegd en er werden prachtige gedichten voorgelezen. ...lees verder
Op maandagavond 28 november vorig jaar (2022) werd herdacht dat precies 80 jaar geleden de grootste groep Joodse inwoners- voornamelijk vrouwen en kinderen- thuis is opgepakt en gevangen gezet in het gemeentehuis van Leek.
Leek – Vandaag, donderdag 4 mei 2023, is er ook in Leek stilgestaan bij de overledenen die vochten voor onze vrijheid.
Het 4 mei-comité Leek heeft vandaag een dodenherdenking georganiseerd in het centrum. Om 19:30 uur startte de stille tocht vanaf het gemeentehuis. Rond 19:50 uur stopte de stoet tussen de fakkels voor het Joodse Schooltje aan de Samuël Leviestraat en werd een plechtigheid gehouden, onder alle namen aan de buitenkant van het schooltje werden kransen neer gelegd.
Pesach begint met de feestelijke seideravond waarin het Pesachverhaal wordt verteld en er veel wordt gegeten. De kinderen worden betrokken bij het gebeuren, hun aandacht wordt vastgehouden door ze al vertellend bij het verhaal te betrekken. Het jongste kind stelt vier vragen over de bijzondere betekenis van de maaltijd. Dit heeft te maken met de mondelinge overlevering waar in de Thora over gesproken wordt. Het stellen van de vragen wordt Ma Nisjtana genoemd. (beschreven in de Misjna = Mondelinge Leer)
Museum Joodse Schooltje Leek blij verrast door opbrengst doneer-actie 2022
Verslagen waren alle betrokkenen van Museum Het Joodse Schooltje uit Leek nadat vorig jaar 15 juni 2022 een cybercrimineel de bankrekening van het schooltje volledig bleek te hebben geplunderd. Hoop op terugstorten van het ontvreemde bedrag door de bank werd na een aantal weken de grond ingeboord, toen na diverse oproepen het definitieve antwoord negatief was.
Het begin van het Joodse jaar 5784. Rosj Hasjana begint officieel de voorgaande avond bij zonsondergangwanneer volgens de Joodse kalender een nieuwe dag begint.
Fietstroute 2 in het boekje “Fietsroutes Westerkwartier”
De fietsroute gaat van start bij het Museum het Joodse Schooltje. Deze beschreven route is 31 kilometer lang en begint in Leek langs de Stolpersteine en eindigt weer langs de Stolpersteine in het dorp Leek.
Donderdag 21 april hebben leerlingen van basisschool ‘De Regenboog’ en een aantal Rotary-leden de Stolpersteine van Leek gepoetst. RTV Noord heeft filmopnames gemaakt.
6 en 7 Sivan. Het feest Sjavoeot wordt vijftig dagen (oftewel zeven weken) na Pesach gevierd. Sjavoeot is de Hebreeuwse naam voor Wekenfeest. Precies zeven weken na Pesach - de uittocht uit Egypte - verzamelden de Joden zich aan de voet van de berg Sinai, waar God hen de Tien Geboden gaf.
4 mei 2022. Het leggen van bloemen bij het Schooltje. ...lees verder
Uit de krant (
zie de Krant): LEEK – Het Joodse Schooltje in Leek is verrast met een heel bijzondere gift; een kettinkje met blauwe maansteentjes. Foskea Koning uit Nietap vond het kettinkje als kind, toen ze nog in Hilversum woonde, tussen de sieraden van haar moeder Suze Lammers. ‘Dat zijn de maanstenen van Ilse, maar zij is niet teruggekomen’, vertelde haar moeder haar. Ilse en haar moeder waren bevriend, vermoedelijk via de vormingsklas in Groningen. Toen haar moeder in 2000 overleed, kwam Koning in het bezit van een kettinkje. Ze besloot om uit te zoeken hoe het zat met ‘Ilse’ en is gaan speuren. Via het Drents Archief in Assen en de Historische Vereniging Roon ontdekte ze dat Ilse niemand anders dan Ilse Wolf kon zijn geweest. Ze was getrouwd met Benjamin Oudgenoeg en woonde destijds in Nietap. In de oorlog is ze afgevoerd naar een concentratiekamp in Warschau waar ze in 1942 overleed. In de Thedemalaan, op de hoek van de JP Santeeweg liggen stolpersteine voor het echtpaar. Koning vond dat het kettinkje thuishoorde in het Joodse Schooltje in Leek. En dat is, nadat Humphrey Juweliers het kettinkje en het bijbehorende armbandje heeft gerestaureerd, gebeurd. Bestuurslid van het Joodse Schooltje Lieneke Rijnveld nam de bijzondere gift in ontvangst.’We zijn Foskea erg dankbaar dat ze het kettinkje aan ons wilde schenken. Het past goed in de collectie van het Joodse Schooltje.’
Leek – Vandaag, donderdag 4 mei 2023, is er ook in Leek stilgestaan bij de overledenen die vochten voor onze vrijheid.
Het 4 mei-comité Leek heeft vandaag een dodenherdenking georganiseerd in het centrum. Om 19:30 uur startte de stille tocht vanaf het gemeentehuis. Rond 19:50 uur stopte de stoet tussen de fakkels voor het Joodse Schooltje aan de Samuël Leviestraat en werd een plechtigheid gehouden, onder alle namen aan de buitenkant van het schooltje werden kransen neer gelegd.
Om 20:00 uur werden er twee minuten stilte gehouden bij het herdenkingsmonument aan het Boveneind. Kort hierna volgde de volgende kranslegging. Leerlingen van de scholen obs De Hasselbraam en cbs Van Panhuys lazen eigen gedichten voor. Hierna volgde een toespraak van Jan Willem Slotema, de voorzitter van het 4 mei-comité.
Foto’s: Sven Loer. Kijk voor meer foto's op
InfoLeek.nl
LEEK – Woensdag 26 april heeft wethouder Bé Schollema het onderzoeksrapport Joods Vastgoed overhandigd aan het bestuur van Museum Joodse Schooltje in Leek. De titel van het rapport is: ‘Vermoord en bestolen; Joden, hun overlevingskansen en hun onroerende eigendommen in en na de Tweede Wereldoorlog op het Groninger platteland’.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeenten Het Hogeland, Midden-Groningen, Oldambt, Veendam en Westerkwartier. Dit onderzoek volgt de landelijke ontwikkeling waarin steeds meer gemeenten onderzoeken wat hun eigen rol is geweest bij onteigening tijdens de oorlogsperiode. Wethouder Bé Schollema: “We zijn dankbaar dat er zorgvuldig en grondig onderzoek is gedaan. Uit het onderzoek blijkt dat de voormalige gemeenten Grijpskerk en Leek geen Joods onroerend goed hebben aangekocht tijdens of vlak na de Tweede Wereldoorlog. Er zijn wel een aantal zaken waar de voormalige gemeenten bemoeienis mee hadden. Geïnteresseerden kunnen het hele onderzoeksrapport lezen in Museum Joodse Schooltje in Leek.” Gemeente Westerkwartier vindt het belangrijk dat jongeren bijleren over de holocaust. Museum Joodse Schooltje heeft speciaal voor basisschoolgroepen 7 en 8 een lesprogramma gemaakt. In het programma “Duifje en haar familie” onderzoeken leerlingen zelf het levensverhaal van de familie Denneboom uit Leek.
LEEK – Afgelopen woensdag legden de leerlingen van groep 7 en 8 van OBS De Flint in Nietap een krans bij het Joodse Schooltje in Leek. Zij hebben dit monument geadopteerd en dragen de zorg ervoor. Alle leerlingen hebben ook, naar Joods gebruik, een steentje neergelegd en er werden prachtige gedichten voorgelezen. Een mooi gebaar om de geschiedenis niet verloren te laten gaan en de jonge generatie te informeren over deze vreselijke gebeurtenissen. Het was een indrukwekkende herdenking waar iedereen stil van werd.
Herdenkingswandeling
Op maandagavond 28 november vorig jaar (2022) werd herdacht dat precies 80 jaar geleden de grootste groep Joodse inwoners- voornamelijk vrouwen en kinderen- thuis is opgepakt en gevangen gezet in het gemeentehuis van Leek.
Daarna zijn ze allen naar Westerbork gebracht om vandaar naar diverse vernietigingskampen te worden afgevoerd. Er heeft maar één persoon de kampen overleefd, alle anderen zijn vermoord.
Het vertrek is om 19.00 uur vanaf Het Joodse Schooltje, Samuel Leviestraat 10, Leek, voor een wandeling langs de Stolpersteine door het centrum van Leek.
Via een stop bij de Anne Frankboom in de Rozentuin op Landgoed Nienoord, gaat de wandeling door naar het gemeentehuis, waar binnen om plm. 20.15 uur wordt stilgestaan bij hetgeen er 80 jaar geleden is gebeurd. Het geheel werd omlijst door een muzikale bijdrage.
Museum Joodse Schooltje Leek blij verrast door opbrengst doneer-actie 2022
Verslagen waren alle betrokkenen van Museum Het Joodse Schooltje uit Leek nadat vorig jaar 15 juni 2022 een cybercrimineel de bankrekening van het schooltje volledig bleek te hebben geplunderd. Hoop op terugstorten van het ontvreemde bedrag door de bank werd na een aantal weken de grond ingeboord, toen na diverse oproepen het definitieve antwoord negatief was. Om te voorkomen dat de deur na 27 jaar moest worden gesloten werd besloten om een doneer-actie te starten. Binnen een aantal weken bleek dat deze actie door velen werd aangegrepen om het schooltje een hart onder de riem te steken door te doneren. Naast het doneren werden andere acties spontaan opgepakt, waaronder een flessenactie van beide vestigingen in Leek van Jumbo. Dankbaar en verrast dat dit alles leidde tot een resultaat dat onze verwachting royaal overtrof. Het biedt zelfs de mogelijkheid om naast de eerder gemaakte plannen ook een aantal andere aanpassingen door te voeren, waaronder het nog beter beveiligen van het Museum.
Namens bestuur Museum Joodse Schooltje willen we ieder uit de grond van ons hart bedanken voor het meeleven, door middel van doneren en op diverse andere manieren. Daarnaast is bij ons het besef nog meer gesterkt dat we op de juiste wijze bezig zijn met het tonen en vertellen over de Joodse geschiedenis van Leek, het Westerkwartier en over grenzen heen.
Bestuur en vrijwilligers
Museum ‘Het Joodse Schooltje’ Leek.
Fietstroute 2 in het boekje “Fietsroutes Westerkwartier”
De fietsroute gaat van start bij het Museum het Joodse Schooltje. Deze beschreven route is 31 kilometer lang en begint in Leek langs de Stolpersteine en eindigt weer langs de Stolpersteine in het dorp Leek.
Meer informatie over de personen waarvoor deze Stolpersteine zijn gelegd is te vinden op deze website onder Stolpersteine – Langs Stolpersteine.
In het boekje Fietsroutes Westerkwartier staan zes routes langs de oorlogsmonumenten en bijzondere plekken in het Westerkwartier die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog.
Het boekje is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen de gemeente Westerkwartier en de 4 mei comités in het Westerkwartier.
Donderdag 21 april hebben leerlingen van basisschool ‘De Regenboog’ en een aantal Rotary-leden de Stolpersteine van Leek gepoetst. RTV Noord heeft filmopnames gemaakt. Het nieuwsitem is te zien in onderstaande link.
Op zaterdag 27 november jongstleden is de Anne Frankboom onthuld in de Rozentuin op landgoed Nienoord in Leek. Zelfs met koud en druilerig weer hadden we een mooie grote opkomst.
Er is speciaal gekozen voor 27 november, ter herinnering aan de grootste groep Joden uit Leek die op die datum (het was sjabbat, dus iedereen was thuis) uit hun huizen werden gehaald en met de Drachtster tram via Groningen naar Westerbork werden weggevoerd
De - nu nog jonge - herdenkingsboom is een nazaat van de kastanjeboom die Anne Frank beschreef in haar dagboek: de boom die zij zag uit haar raam, het enige contact met de buitenwereld.
Door het onthullen van de plaquette waarop een foto van Anne Frank, hebben burgemeester Ard van der Tuuk en Ronald Leopold van de Anne Frankstichting de boom symbolisch onthuld. Leerlingen van basisschool De Regenboog hielpen met het strooien van houtsnippers om de boom.
Daarnaast waren er toespraken van bestuursleden van het Joodse Schooltje Martin de Boer en Fenna van der Zwaag, burgemeester van der Tuuk en Jan Willem Slotema, raadslid van gemeente Westerkwartier en de initiatiefnemer van dit mooie project. Er is een lied gezongen over "Elly", één van de weggevoerde Joden, door Aafke Hoek- van der Veen, begeleid door Gezinus Lambers.
We wensen deze boom een lang en voorspoedig leven toe, als blijvende herinnering aan Anne Frank en haar lotgenoten.
'Oorlogsbuit', een gedicht van Rikkert Zuiderveld (ND 21-1-2022)
De restauratie van het gebedenboek van Eva Denneboom- Nathans.
In museum Het Joodse Schooltje in Leek werd op vrijdag 27 november het gerestaureerde gebedenboek / Sidoer van Eva Denneboom-Nathans door de restaurateur Henk Linde overgedragen aan bestuursleden van de Samuel Levie Stichting. Met gemeenschappelijke inspanning van de Samuel Levie Stichting, de restaurateur Henk Linde en de financiële bijdrage van de Rotary Club Roden-Leek kon het gebedenboek worden gerestaureerd.
De dag van de presentatie van het gebedenboek, vrijdag 27 november, werd niet zomaar gekozen.
Op deze dag is het dit jaar 78 jaar geleden dat op vrijdag 27 november 1942, op sjabbat om 12 uur ‘s nachts de grootste groep Joodse inwoners van Leek werd opgepakt en in het gemeentehuis in Leek gevangen werd gezet. Waarna zij werden doorgevoerd via Westerbork naar de concentratiekampen.
Een SIDOER is het gebedenboek voor weekdagen en sjabbat. Sidoer betekent “ordening”, wat meteen het belang aangeeft van het boek, namelijk presentatie van de gebeden en liturgische gedichten in de juiste volgorde.
Het bijzondere aan dit gebedenboek is dat Eva in de binnenkant van haar gebedenboek de namen van de vermoorde familieleden heeft geschreven. Zijzelf en haar twee dochters Selma en Hertha hebben de oorlog in de onderduik overleefd.
In de marmeren gedenkstenen aan de zijmuur van het Joodse Schooltje zijn de namen gegraveerd van Eva Denneboom-Nathans man Herman Denneboom, haar oudste dochter Ducie Denneboom en schoonzoon Leo van Essen, zwager Abraham Denneboom en schoonvader Hartog Denneboom.
Zij gingen op transport naar Auschwitz en Bergen-Belsen en werden in de kampen vermoord. Er is geen graf, slechts deze plek voor de dochters van Eva, Selma en Hertha, om hen te gedenken.
Selma en Hertha, behoorden tot de laatste kinderen die in 1940 les kregen in het Joodse Schooltje. Zij zijn in september 1942 in Zeist ondergedoken, samen met hun moeder Eva. Als één van de weinigen van de familie Denneboom-Nathans hebben zij de oorlog overleefd. Vierendertig directe familieleden zijn weggevoerd en vermoord.
Nadat de Joodse inwoners waren weggevoerd werden al hun bezittingen in beslag genomen en hun persoonlijke zaken vernietigd. Er bestaan vrijwel geen foto's of andere persoonlijke documenten meer van deze families.
Tegenwoordig heet Selma, Shula Navon-Denneboom en Hertha, Zvia Caspi-Denneboom. Zij wonen al meer dan 65 jaar in Israël. Eva Denneboom-Nathans overleed in Haifa in 1975.
De informatie en documentatie die Selma en Hertha konden geven vormen een belangrijke bron voor het museum het Joodse Schooltje in Leek. Eva Denneboom-Nathans overleed in Haifa in 1975.
De restauratie.
De Sidoer ( Joods gebedenboek) van Eva Denneboom-Nathans was in zo’n erbarmelijke staat, dat het niet meer kon worden getoond en niet alleen de dochters van Eva, Hertha en Selma Denneboom, wilden graag dat het boek gerestaureerd werd. De Samuel Levie Stichting benaderde Rotary Club Roden-Leek en die bekostigde de restauratie. Er werd gezocht naar een ervaren restaurateur en deze werd gevonden in de persoon van Henk Linde. Vanwege het rijk aanwezige plakband, forse papierschade en het willen behouden van de authenticiteit werd gekozen voor een kleine conserverende behandeling. Henk Linde herstelde de bandrug, verbond opnieuw de platten met het boekblok en behandelde het leer met een cellulosemiddel. Dit middel is licht filmvormend en daardoor beschermend .
.JPG)
.JPG)
